Wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym

Wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe w trybie natychmiastowym jest możliwe. Uważaj tylko, żebyś nie ponosił odpowiedzialności za wynikłe z tego szkody. W końcu każdego przedsiębiorcę może spotkać taki scenariusz:
Podpisałeś umowę z klientem na najbliższe kilkanaście miesięcy lub też czas nieokreślony. Na początku wszystko idzie gładko, jednakże po pewnym czasie klient przestał płacić bądź wywiązywać się ze swoich obowiązków. Ciężko podtrzymywać współpracę, jeżeli wiesz, że kontrahent nie traktuje Cię poważnie i uchyla się od swoich zobowiązań. Wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe jest oczywiście możliwe, ale termin, jaki widnieje na kontrakcie to aż trzy miesiące. Czy da się to zrobić szybciej? Na przykład w trybie natychmiastowym?

Zadbaj o dobrze skonstruowaną umowę

Dobrze skonstruowana umowa, chroniąca Twoje interesy, to podstawa. Powinna ona zawierać katalog sytuacji, kiedy to będziesz zyskiwał prawo do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym. Takich przypadków może być naprawdę wiele. Może to być brak uiszczenia wynagrodzenia dla biura rachunkowego, długotrwały brak kontaktu ze strony klienta, czy też permanentne spóźnianie się z przekazywaniem dokumentów niezbędnych do prawidłowego rozliczenia firmy kontrahenta.

To kiedy będzie możliwe wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym, powinno być dostosowane do specyfiki Twojego biura. Zastanów się jakie zachowanie klientów może wpływać szczególnie negatywnie na waszą współpracę. Są przecież takie okoliczności, kiedy działanie kontrahenta (lub jego brak) wręcz uniemożliwia Ci pracę. Zadbanie o ten aspekt jest o tyle istotne, że w czasie trwania umowy, powinieneś dbać o księgowość klienta i za błędy (nawet te niezawinione) możesz zostać pociągnięty do odpowiedzialności.  

Wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym – co gdy umowa tego nie reguluje?

Może się też zdarzyć, że nawet pomimo prawidłowo stworzonej umowy i szerokiego katalogu powodów wypowiedzenia, kontrakt nie reguluje skutków zaistniałej sytuacji. Nie da się w końcu wszystkiego przewidzieć.

Czy w takim wypadku wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe w trybie natychmiastowym będzie możliwe?
Owszem, jednakże od powodów rozwiązania kontraktu będzie zależało, czy będziesz mógł zostać pociągnięty do odpowiedzialności za powstanie szkody w majątku klienta, czy też nie będzie to Twoim zmartwieniem.

Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, możesz w każdym czasie wypowiedzieć umowę w przedmiocie prowadzenia ksiąg rachunkowych. Jednocześnie jeśli zlecenie jest odpłatne (a tak zapewne będzie w Twoim wypadku), a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, będziesz odpowiedzialny za szkodę. Jak to rozumieć? Otóż możesz rozwiązać współprace z klientem w każdym czasie, niezależnie czy umowa była podpisana na czas określony czy też nie. Ważny jest tutaj powód rozwiązania współpracy.

Zasadniczo rozwiązać umowę możesz bez wskazywania jakiegokolwiek uzasadnienia swojego działania. Takie wypowiedzenie będzie skuteczne niezależnie od tego, czy zaistniał jakikolwiek obiektywny jego powód. Jednakże od istnienia ważnej przyczyny zależne będą dalsze skutki rozwiązania umowy. Jeśli wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe nastąpiło bez ważnego powodu, Kodeks cywilny zobowiązuje Cię do naprawienia poniesionej przez klienta szkody. Chodzi tu wyłącznie o taką szkodę, która ma adekwatny związek przyczynowo-skutkowy z rozwiązaniem zlecenia. W tym przypadku za szkodę można uważać przede wszystkim poniesione straty i korzyści nieuzyskane wskutek braku realizacji umowy, np. jeśli klient pozostający bez księgowego nie pozyskał dofinansowania, ulgi podatkowej czy też dokonał błędnego rozliczenia podatku i nałożona została na niego kara administracyjna.

Wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe – od kiedy obowiązuje?

Wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe dokonywane jest przez złożenie stosownego oświadczenia klientowi. Dla jego skuteczności nie jest wymagane zachowanie jakiejkolwiek formy szczególnej. Co do zasady, jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, taką samą postać powinno przyjąć wypowiedzenie, jednakże reguła ta nie obowiązuje w przypadku stosunków między przedsiębiorcami. Przepisy KC nie wprowadzają żadnych terminów wypowiedzenia, co też oznacza, że umowa zostaje rozwiązania z chwilą zapoznania się klienta z Twoim oświadczeniem. Przy czym chodzi tu o realną możliwość zapoznania się, nie ma znaczenia czy klient tego dokonał, np. gdy odebrał przesyłkę pocztową, ale nie otworzył listu z wypowiedzeniem.

Wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe – ważny powód

Jak wskazałem wyżej, wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe w trybie natychmiastowym możliwe jest zawsze, jednak gdy będziesz miał ku temu ważny powód, wówczas nie będziesz musiał się martwić konsekwencjami rozwiązania umowy.

Czym taki ważny powód może być? Może być to zarówno zjawisko o charakterze obiektywnym, jak i subiektywnym. A zatem będzie to zmiana sytuacji gospodarczej, zmiana sytuacji życiowej, materialnej czy zdrowotnej, niedający się pogodzić konflikt między stronami, brak zaufania do kontrahenta, czy też brak regularnego wypłacania wynagrodzenia. Oprócz tego wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe w trybie natychmiastowym z ważnego powodu jest możliwe w przypadku, gdy klient nie udzieli Ci lub odwoła udzielone już pełnomocnictwo, które jest konieczne, abyś mógł właściwie wykonywać swoje obowiązki księgowego.

Musisz pamiętać, że ważny powód musi istnieć w chwili składania oświadczenia o wypowiedzeniu. Powód ten nie musi być jednak wskazany przez Ciebie w treści oświadczenia o rozwiązaniu umowy. Zawsze możesz się na niego powołać w przypadku zaistnienia sporu między klientem a biurem rachunkowym w przedmiocie naprawienia szkody.

Czy można zrzec się w umowie prawa do wypowiedzenia umowy?

Częstą praktyką jest, iż w umowach na czas określony zawierana jest klauzula o tym, że strony nie mogą wypowiedzieć współpracy w trakcie jej trwania. Pozwala na to art. 746 § 1 i § 2 KC. Jest to działanie w pełni legalne, bowiem strony obowiązuje zasada swobody umów i jeżeli wspólnie się na to godzą, to wszystko jest w porządku. Warto jednak wyjaśnić, że powyższe dotyczy wyłącznie wypowiedzenia niedotykającego kwestii „ważnych powodów”. Przepis art. 746 § 3 KC stanowi bowiem, że nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów. Jak wskazał Sąd Najwyższy przepis ten stanowi wyjątek od zasady dyspozytywności przepisów prawa zobowiązań. Przyjmuje się zatem, że strony nie mogą pozbawić się możliwości wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów, natomiast mogą możliwość tę ograniczyć, wprowadzając termin wypowiedzenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2021 roku, sygn. akt: I CSKP 239/21).

Nawet jeżeli w umowie z klientem zostanie zawarty katalog zdarzeń, których zaistnienie może uzasadniać wypowiedzenie, wciąż możesz powoływać się na ważny powód niewskazany w umowie. Wypowiedzenie umowy przez biuro rachunkowe w trybie natychmiastowym dokonane z powołaniem się na okoliczności mające charakter „istotnych” jest wypowiedzeniem skutecznym i nie rodzi odpowiedzialności odszkodowawczej.